Với những tín đồ ẩm thực thích những món ăn mang đậm tính địa phương thì món bánh hỏi lòng heo Bình Định chắc chắn không thể thiếu trong danh sách này rồi. Được coi là món ăn đặc sản Bình Định bên cạnh những món hấp dẩn khác như bún chả cá quy nhơn, mắm nhum Mỹ An, nem chợ Huyện, bánh ít lá gai…bánh hỏi cháo lòng luôn được người dân bản địa và du khách thập phương yêu thích vì độ ngon đặc trưng của mình. Bánh hỏi không giống như bún, cũng không giống bánh cuốn. Nó mang cái vị vùng quê miền Trung rất lạ, rất đặc biệt. Hôm nay bếp kho quẹt sẽ cùng các bạn tìm hiểu về món ăn có cái tên là lạ này và sẽ giới thiệu cho các một một địa chỉ ăn bánh hỏi cháo lòng rất ngon ở tphcm.
Bánh hỏi là gì?
Nội dung
Cái tên “bánh hỏi” không biết ra đời từ khi nào, ngay cả những người lão làng ở vùng đất này khi hỏi tại sao lại đặt tên là bánh hỏi người ta cũng không giải thích được, nhưng có người kể lại rằng loại bánh này có từ rất lâu, khi mới nhìn ai cũng thấy lạ nên hỏi bánh tên gì, từ đó họ gọi đây là bánh hỏi. Hoặc cũng có thể sợi bánh hỏi có hình dạng giống dấu hỏi nên mọi người đặt tên đó chăng. Tên thì ít ai giải thích được nhưng sự hiện diện hàng ngày của món ăn này trong đời sống ẩm thực Bình Định thì vô cùng phổ biến, người dân ở đây có thể ăn sáng, ăn trưa, ăn tối bằng bánh hỏi để trừ cơm, ở Bình Định dù là huyện nào cũng có rất nhiều quán bánh hỏi cháo lòng, món này thường được người dân dùng làm điểm tâm vào buổi sáng hay được các bạn trẻ tụ họp ăn chơi…và rất được lòng du khách khi họ ghé thăm vùng đất này. Ngoài ra món ăn này còn là món không thể thiếu trong các dịp cưới hỏi, cúng giỗ, chạp, lễ lạt…
Cách làm và nguyên liệu làm bánh hỏi?
Có thể nói bánh hỏi là biến thể của bún tươi. Vì nhận thấy sợi bún lớn, ăn ít ngon nên người thợ chế biến làm cho sợi bún nhỏ lại. Bánh hỏi và bún có cách chế biến tương tự nhưng bánh hỏi được làm công phu và cẩn thận hơn, cách ăn cũng khác so với bún tươi.
Nguyên liệu chính làm bánh hỏi là bột gạo, mà phải là loại gạo tấm thơm loại cũ mới ngon. Gạo tấm được vo kỹ, ngâm nước qua một đêm rồi vớt ra xay thành bột. Sau đó, bỏ gạo vào họng cối đá, quay cối, cứ dăm ba vòng lại thêm một ít nước để cối khỏi “nghẹn”, ngày nay đã có máy xay bột nên công việc này đỡ vất vả hơn. Bột nước là một hỗn hợp nước sền sệt màu trắng được vào bao vải khô, “đăng” cho khô nước. Tiếp theo mang bọt đi hấp vừa đủ chín, nhồi và chia bột thành từng khối chừng nửa ký gọi là “giảo” bột để đưa vào khuôn ép thành bánh.
Khuôn bánh làm bằng nhôm hình trụ, đáy có đục nhiều lỗ nhỏ li ti. Bánh hỏi có ngon hay không phụ thuộc vào đường kính lỗ. Nếu lỗ quá lớn thì sợi bánh hỏi sẽ lớn và không đẹp. Khi ép, bột sẽ theo lỗ đổ ra thành sợi bánh. Người vắt bánh sẽ trải đều sợi bánh trên những tấm nan tre hình chữ nhật rồi đem đi hấp chín. Bánh chín được vớt ra để nguội, dùng dầu lạc thoa lên mặt bánh để bánh không bị khô hay dính vào nhau.
Bánh hỏi cháo lòng Bình Định
Theo dẫn giải của nhiều người lớn tuổi, thời xa xưa, trong lúc làm thịt heo, những người thợ đã lấy bộ lòng heo và tim cật luộc chín và nấu cháo lên cho mọi người ăn trong lúc chờ đợi chia thịt. Sau đó, kèm thêm món bánh hỏi tại địa phương thế là có món bánh hỏi cháo lòng (banh hoi chao long).
Có lẽ không món ăn nào đơn giản hơn món bánh hỏi cháo lòng này, món ăn nghe có vẻ đơn giản nhưng khâu chuẩn bị và chế biến vô cùng tinh tế. Lòng heo ngon phải là bộ lòng lấy từ những con heo béo, người ta bảo thế thì bộ lòng mới ngon. Tiếp sau bộ lòng thì món bánh hỏi ở đây cũng có sự khác biệt. Bánh hỏi ở các vùng khác thường dày, cứng hoặc quá nát thì bánh hỏi Bình Định lại có độ mỏng vừa phải, dai dai nhẹ và rất thơm mùi gạo chứ không bị chua. Bánh hỏi được tách từng miếng, rắc hẹ sẻ thoa hành đều, nhìn bắt mắt. Nhiều người thắc mắc, tại sao ăn bánh hỏi cháo lòng thôi mà phải lặn lội mấy chục km đến quán ở xứ “nhà quê” ấy ăn? Vì ở đó, heo được nuôi tại chỗ, làm tại chỗ. Heo đó là thứ heo quê không ăn toàn cám hay nước đồ ăn thừa như heo ở phố. Thế nên, chẳng những thịt heo ở đó ngon, mộc mạc mà bộ lòng cũng thơm, ngon ngọt đậm đà.
Mâm bánh hỏi cháo lòng dọn ra bao gồm một dĩa lòng xắt nhỏ còn bốc khói nóng hổi bên trên có vài cọng hành còn nguyên củ đã hấp chín, rắc thêm ít tiêu hạt, một dĩa bánh hỏi, một dĩa rau thơm xanh mướt, một tô cháo, bánh tráng và nước mắm. Khác với nước chấm cho các món ăn khác, nước mắm chấm lòng heo thường là nước mắm nguyên chất, không pha chế gì ngoài một trái ớt đỏ dằm ra thắm thiết. “Nếu mắm không ngon, coi như món ăn mất hết 50% chất lượng, khách sẽ chê mà như vậy cũng uổng bộ lòng ngon của mình”. Nhấc đũa, miếng bánh ngập trong chén nước chấm đậm đà sẽ khiến bạn ngất ngây trong cái vị chua chua ngọt ngọt, vị thanh thanh nhẹ nhàng của từng sợi bánh trắng tinh, ráo rỏng. Đĩa lòng ăn kèm với bánh phải có đủ tim, gan, cật, phèo non và thịt ba chỉ. Lòng ngon phải thật giòn và ngọt. Thịt luộc không quá khô để khi ăn, thực khách có thể cảm nhận trọn vẹn được vị bùi béo mọng nước trong từng sớ thịt.
Một buổi sáng bình yên với người dân Bình Định thường bắt đầu với món bánh hỏi cháo lòng trong nắng sớm. Một miếng lòng heo chấm mắm, thêm một miếng bánh hỏi, một chút rau thơm ghém trong đũa… tất cả hoà trộn khiến bạn sẽ ăn hoài mà không thấy chán!
Bánh hỏi ăn với gì ngon
Bánh hỏi ăn ngon nhất khi dùng chung với một đĩa lòng thập cẩm, rau thơm ăn kèm, bánh tráng, nước mắm ngon và một bát cháo, đây chính là mâm bánh hỏi chuẩn chỉnh của người dân Bình Định. Khi ăn người ta sẽ lấy một miếng bảnh hỏi, thêm miếng lòng heo, chấm nhẹ vào bát nước mắm rồi đưa vào miệng, gắp ít rau thơm và không thể quên múc vài thìa cháo nóng hổi để có thể thưởng thức ngon nhất món ăn này.
Cách ăn bánh hỏi cháo lòng
Cách thưởng thức bánh hỏi lòng heo cũng dân giã và mộc mạc như chính tâm tính con người miền trung sương gió hiền lành và chịu khó.
Người Bình Định có cách trang trí bánh hỏi thịt heo quay rất đơn giản, cho bánh ra đĩa rồi phết nhẹ 1 lớp lá hẹ trộn với dầu phộng phi lên, ăn bánh hỏi mà không có lá hẹ thì coi như mất ngon. Lá hẹ sau khi thái nhỏ, cho vào dầu đã khử rồi phết lên từng tấm bánh trước khi ăn. Hương vị chính của món bánh hỏi là do lá hẹ khử dầu tạo nên, vừa thơm vừa bùi mà không cần đến bất kỳ thứ rau thơm nào ăn kèm rất kích thích khẩu vị. Người dân đất võ có câu: ‘’Mưa lâm râm ướt dầm lá hẹ; Em thương một người có mẹ không cha; Bánh xèo bánh đúc có hành hoa; Bánh hỏi thiếu hẹ như ma không kèn…’’. Lá hẹ ăn với bánh hỏi rất ngon. Hẹ tuy cùng họ với hành, tỏi nhưng lá nhỏ và xanh hơn, hương lá hẹ lại không gắt như lá hành tươi nên rất hợp với bánh hỏi.
Dọn cùng đĩa bánh hỏi là 1 đĩa lòng luộc, 1 chén cháo loãng và 1 đĩa rau sống xanh mát. Khi ăn chuẩn bị một chén mắm ngon hoặc làm một chén xì đầu với ớt, tỏi, đường giả nhuyễn, vắt thêm miếng chanh tươi là có ngay món điểm tâm sáng thật tuyệt.
Thực khách chỉ việc lấy một miếng bánh hỏi kẹp thêm lòng heo chấm chút nước mắm pha ớt và cho vào miệng thưởng thức, ăn kèm rau để cảm nhận được trọn vẹn cái hồn của món ăn. Một phần bánh hỏi đầy đủ không thể thiếu chén cháo lỏng sóng sánh. Cháo thường được nấu bằng huyết ninh với thịt nạc băm, vừa ngọt lại loãng thơm. Bạn có thể ăn song song cả hai hoặc dùng xong bánh hỏi sẽ húp chén cháo cho nóng. Khi ăn, bạn phải húp cháo sột soạt khi còn nghi ngút khói mới đúng điệu bánh hỏi cháo lòng. Thực khách vừa ăn vừa thăm hỏi lẫn nhau làm cho cuộc gặp mặt thêm phần rôm rả, thắm đượm nghĩa tình làng xóm. Bánh hỏi, một món ăn dân dã mà lại hấp dẫn lạ kì.
Có một vài nơi dùng món bánh hỏi như một món cuốn. Họ cho bánh hỏi, thịt heo luộc, rau sống vào một miếng bánh tráng mỏng rồi cuốn lại chấm mắm lạt, ăn thế cũng ngon nhưng không đúng kiểu. Ngon nhất là cho từng tấm bánh vào đĩa, phết dầu lá hẹ lên, thêm vào thức ăn kèm dùng ngay
Dầu hẹ với nước chấm hay lắm, được khách rất thích vì có mùi thơm và vị lạ miệng, rất ngon mà không hề ngấy.
Cách nấu cháo lòng
Bánh hỏi phải đi đôi cháo lòng, đấy là món khoái khẩu của người đất võ. Mỗi sáng, sau khi làm heo, thợ thịt lấy riêng bộ đồ rồi làm sạch lòng bằng muối hột rồi bỏ luộc trong nồi nước bao gồm lòng, gan, tim, cật… tất cả đều phải thật tươi, mới từ những con heo khoẻ mạnh, béo tốt.
Thịt chín vớt ra, cho thêm nắm gạo đã vo sẵn để nấu cháo. Cháo nấu khá loãng, nấu bằng huyết ninh với thịt nạc băm vừa ngọt lại vừa thơm, thêm chút gia vị tiêu, hành, bột ngọt cho vừa ăn. Cháo là món đưa “trơn” mà không cần dùng rượu. Cạnh là đĩa lòng heo vô cùng hấp dẫn với những miếng gan dày, miếng dồi màu nâu, khoanh tròn bên cạnh những miếng tim deo dẻo, miếng cổ dai dai giòn giòn, và cả miếng bầu dục mong mỏng. Cách nấu cháo lòng tuy đơn giản, nhưng rất ngon nhờ nước luộc thịt, gạo tẻ..thêm ít gia vị tiêu, ớt, hành lá, ngò gai là có được tô cháo lòng nóng hổi ăn cùng bánh hỏi vô cùng hấp dẩn.
Cách pha/làm nước mắm ngon chấm bánh hỏi
Cái ngon đậm đà của bánh hỏi lòng heo phải kể đến nước chấm. Người miền Trung luôn dùng nước chấm trong các bữa ăn. Mỗi món ăn phải dùng kèm với một loại nước chấm riêng để làm nổi bật được hương vị đặc trưng cho từng món. Bánh hỏi cũng không ngoại lệ. Nước chấm thường là loại nước mắm ngon mộc nhĩ ngon pha loãng cùng với ớt, tỏi, đường, chanh nhìn sóng sánh đẹp mắt trong từng giọt nâu đượm. Khi ăn, vị mặn còn đọng lại nơi đầu lưỡi, hương thơm quyện trong vị the the của ớt thái sợi, vị thanh của mắm, chút tỏi giã nhuyễn và vài giọt nước cốt chanh trong vắt.
Món bánh hỏi bình dị của quê thế mà có sức níu giữ đến lạ kỳ. Ai đã ăn một lần sẽ không sao quên được vị ngọt thơm của sợi bánh, vị bùi the của lá hẹ, vị béo của dầu, vị chua của mắm chanh. Miếng bánh hỏi trắng muốt ăn nóng vừa dai vừa dẻo, lại có mùi thơm của gạo và hành phi. Một món ăn dung dị, mộc mạc nhưng khiến người ta cứ nhớ hoài nhớ mãi, chẳng thể nào quên.
Ở các chợ quê, bánh hỏi thường được để trong thúng lót sẵn lá chuối và đậy kín ở trên. Khi ăn, bánh mới được phết một lớp lá hành hoặc lá hẹ xanh thái nhỏ kèm với hành khô lên trên tùy theo sở thích của từng người. Đây là hình ảnh mà nhiều người con Bình Định xa quê không thể nào quên được, nó đã gắn liền với tuổi thơ của bao thế hệ người dân nơi đây.
Ăn bánh hỏi cháo lòng Bình Định ở Sài Gòn
Ở tphcm hiện nay cũng có nhiều quán bán món bánh hỏi cháo lòng Bịnh Định rất ngon, ngoài loại bánh hỏi truyền thống với đĩa lòng luộc, còn có bánh hỏi heo quay, bánh hỏi thịt nướng cũng ngon không kém, các bạn ở gò vấp, bình thạnh, tân phú, quận 10 có thể ghé ăn banh hoi chao long ở địa chỉ….